Niello
Agrostemma githago
Caryophyllaceae
Àutri noum : Courouno-di-blad, Pebreto, Barbudo, Nialo, Aniello.
Noms en français : Nielle, Nielle des blés.
Descripcioun :Erbo pulèu grando que trachis dins li blad e que fai de poulìdi flour roso.
Usanço :Li grano de niello soun empouisounanto, ço que dounavo, à passa tèms (avans la criblo di gran), de farino qu'èron pas manjadisso (farino nielado). Pèr acò la nielo èro levado di champ avans o dóu tèms di meissoun : "Iéu me rapelle que me mandavo moun pèro, ère pichouno ! -Vai ciéucla un pau aquéu caire de blad -De que fau leva ? - De nielo", me disié ! O peréu : "Meissounavian l'espéuto à la fauciho, e levavian aquéli planto que i'avié dedins... La nielo fasié de grano negro" (G. Gabinel e J. Chapus in O. Madon, op. cit., p. 127).
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Agrostemma
Famiho : Caryophyllaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Champ de cerealo
Liò : Champ
- Meissoun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Agrostemma githago L., 1753
Estanco-biòu
Ononis spinosa subsp. antiquorum
Fabaceae Leguminosae
Àutri noum : Tanco-biòu, Restanco-biòu, Avagoun, Ajagoun, Lènte.
Noms en français : Bugrane épineuse, Bugrane des anciens.
Descripcioun :Aquesto planto pulèu bèn couneigudo, trachis dins la garrigo, tepiero seco e ermas. Dins li champ, emé sa forto racino fasié tanca l'arraire adounc li biòu, d'ounte lou noum; la subsp. presentado eici, dóu miejour de Prouvènço, èi di proun espinouso.
Usanço :L'estanco-biòu èi couneigu desempièi li gre (Galien) pèr faire parti li graviho dóu ren ; defèt, la racino èi proun diuretico (mai sènt proun marrit). La planto èi vertuouso tambèn contro lou ràumi de pèu (eczema) bonodi si prouprieta anti-enflamativo. Èi peréu anti-bateriano (gagarisme pèr lou mau de gorjo), lucho contro li champignoun e mai enca.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 10 à 30 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ononis
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 12 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Garrigo
- Tepiero seco
- Roucaio
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Mediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Ononis spinosa subsp. antiquorum (L.) Arcang., 1882